Čitanje između redova

Čitanje između redova je sposobnost razvijenih mozgova da sadržaj datog umetničkog dela (sliku, književno delo, film, fotografiju, tekst pesme) pojme i tumače na sebi svojstven način i tako mu daju svoj doprinos. Mogućnost čitanja između redova u velikom broju slučajeva proporcionalna je vrednosti dela, ako se ona uopšte može meriti, a delo je otvoreno za beskrajno mnogo tumačenja. Shodno tome, autori koji vrednuju svoja dela ostavljaju prostor za čitanje između redova, nasuprot onima koji svoje poruke serviraju na tacni. Data su dva primera radi poređenja.

1) Serviranje na tacni

„Moj dom je negde na jugu
Daleko od plavog mora
Gde cveta najlepse cveće
Gde sviće najlepša zora
Kako si majko, kako si oče,
Kakvo je tamo vreme?
Da li se momci u selu žene?
Pita li neko za mene?“
(Šaban Šaulić, „Kako si majko, kako si oče?“)

2) Delo koje pruža mogućnost čitanja između redova

“I know the pieces fit ‘cause I watched them fall away
Mildewed and smoldering, fundamental differing
Pure intention juxtaposed will set two lovers’ souls in motion
Disintegrating as it goes testing our communication
The light that fueled our fire then has burned a hole between us so
We cannot seem to reach an end crippling our communication
I know the pieces fit ‘cause I watched them tumble down
No fault, none to blame, it doesn't mean I don't desire to
Point the finger, blame the other, watch the temple topple over
To bring the pieces back together, rediscover communication
The poetry that comes from the squaring off between
And the circling is worth it
Finding beauty in the dissonance”
(Tool, “Schism”)