Aorist

:)
Aorist (od grčke reči aoristos - koja znači beskrajan, bez horizonta) je glagolski aspekt karakterističan za satem grupu indo-evropskih jezika i neke jezike iz malo-azijsko-turke grane.
Za razliku od imperfektnog, koji je isprekidan, ili repiditivan, ili perfektnog koji izražavao posledicu radnje iz prezenta, aorist je jednostavan bez ovih karakteristika.
U indikativu, označava radnju koja je obično u prošlosti svršena, ili izjavu u sadašnjosti (dva loša ubiše miloša - gnomski, poslovički aorist).
U proto-indo-evropskom, aorist je postao kao sintaksička inflekcija, koja je postala kasnije zasebno vreme.
Istorijski gledano, najveći broj jezika iz kentum grupe (kao što je latinski) je odmah u svom razvitku izgubio aorist i stopio ga, prosto sa imperfektnim, ili preteritnim vidom.
Jezici jelinske i satem grupe (pa i baltičko-slovenski) su u većini slučajeva sačuvali aorist.
Prvi oblik aorista kao takvog, javlja se u grčkom (a posredstvom viz. grčkog, doći će i u slovenske jezike)i deli se u tri grupe:

1.)Stari, ili slabi - sigmatski aorist, koji kao takav vrlo očuvano postoji u staroslovenskom.Karakterističan je, pa i u staroslovenskom, ili srpskom sa pojavom slova s (u grčkom sigma), ili alternacijama h/š/s;
2.)Ablautni, asigmatski aorist sa redukovanim vokalima - jaki, ili drugi aorist(ablaut služi da se fonetski opiše morfološka promena - kao u engleskom swim swam swum);
3.)Duplicirani, ili novi sigmatski aorist, dosta korišćen u Sanskritu, vrlo rano će se izgubiti u staroslovenskom - kod glagola čije se osnove završavaju na -o i -jo, dolazi do nastavaka -oh, -oš, -os.

aorist ima i tu prednost što, za razliku, od perfekta ne razlikuje rodove. zato je zgodno staviti "napisa" umesto nategnutog "napisao/la"